رقص ایلامی یا هه لپه رکه گره خورده با فرهنگ و تاریخ منطقه است و بیانگر عمق اصالت ایلامیان است . رقص ایلامی را میتوان یکی از ریشه دارترین رقصها دانست . رقص ایلامی در گذشته تنها با هدف آماده سازی و تقویت نیروی جسمانی و روحی انجام میگرفت . رقص کردی در زمانهای قبل از اسلام ذکری بود برای خداوند وهمچنین در اکثر مواقع آنرا برای باز گو کردن وقایع جنگهایشان به نمایش میگذاشـتنـد. مردمان این منطقه در گذشتههای نه چندان دور همواره شاهد جنگهای قبیلهای بودند و همین امر حفظ و آمادگی همیشگی را طلب میکرد لذا مردمان این منطقه در وقفههای بین جنگها و به مناسبتهای مختلف دست در دست یکدیگر آمادگی رزمی و شور و همبستگی پولادین خویش را به رخ دشمنان میکشیدند
به گواه اکثر تاریخ دانان قوم کرد بیشترین قرابت و نزدیکی را از نظر فرهنگی به ایران ماقبل اسلام دارد و توانسته است بسیاری از رسوم آن دوران را ولو ناچیز و اندک حفظ نماید.
یکی از ویژگی های فرهنگی اصیل نزد ایرانیان وجود موسیقی در تمام شئون زندگی روزمره است.
حال این روزمره عزا با شد یا شادی موسیقی به نحوی خود را نشان خواهد داد.
چمری(chamari) نوعی مراسم سوگواریست که در مناطق کرماشان و ایلام و لرستان اجرا میشود.
لازم به ذکر است در تمام فرهنگ لغات اعم از فارسی(دهخدا) و کوردی(مردوخ) برای چمر یک معنا نوشته شده است.
اما نکته ای که مغفول مانده است معنی آن نزد کردهای کلهری میباشد. که این کلمه را برای بیان ناراحتی و بدبختی به کار میبرند( ئه ی+ چه مر) و ( ئه ی+ چه مره سه) به معنای بدبختی و درماندگی میباشد
این موسیقی با سرنا و دهل و همراهی گروهی از مردان به همراه یک نفر تک خوان اجرا میوشد
شان برگزاری این مراسم فوت بزرگان و سران میباشد.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ضرب المثل: | مامر ئاو خوهیگ رو کهیگو خودا |
ترجمه: | مرغ وقتی آب می خورد رو به خدا می کند |
توضیح: | قدر شناس بودن ، حق نعمت دانستن |
ضرب المثل: | مال وه مالخاون حهرامه؟ |
ترجمه: | مال به صاحب مال حرام است؟ |
توضیح: | در جواب کسانی که به استفاده از دارایی خود حسادت می ورزند |
ضرب المثل: | مال نهخوهرم ئهرا بخوهرم |
ترجمه: | ثروت بخیلان برای میراث خواران باقی می ماند و آن را می خورند |
توضیح: | در تعریض به ممسک و بخیلی گفته می شود که می رود و باز ماندگان و دیگرن آنچه بر جای نهاده صرف عیش و عشرت می کنند |
ضرب المثل: | مال مهردم و دل بیرهحم |
ترجمه: | مال مردم و دل بی رحم |
توضیح: | در استفاده از اموال دیگران بی انصاف بودن |
ضرب المثل: | مال گهن وه ریش خاونی |
ترجمه: | مال بد به ریش صاحبش |
توضیح: | نظیر: مال بد بیخ ریش صاحبش |
ضرب المثل: | مال خوهی وهپی بفروش |
ترجمه: | مالش را به خودش بفروش |
توضیح: | کنایه از آدمهای دیر فهم، نادان و ساده دل |
ضرب المثل: | مال بریاگ ئوشی یا عهلی، دز ئوشی یا عهلی |
ترجمه: | مال باخته گوید یا علی، دزد هم می گوید یا علی |
توضیح: | هر کسی به امیدی |
ضرب المثل: | مال بریاگ وه برای خوهیشی شهک کهی |
ترجمه: | مال باخته به برادر خودش هم مظنون است |
توضیح: | نباید از پرس و جوی مال باخته ناراحت شد |
ضرب المثل: | مال برا بهش نهکریاگه |
ترجمه: | دارایی برادران بخش ناپذیر است |
توضیح: | اموالشان یکی است |
ضرب المثل: | ماس مالیی کرد |
ترجمه: | ماست مالیاش کردن |
توضیح: | ظاهر سازی کردن |
ضرب المثل: | ماس بون و کهمچه بژهن |
ترجمه: | ماست را ببین و قاشق بزن |
توضیح: | پیش اندیشی و تدبیر درست |
ضرب المثل: | مار ههی مووری بخوهیگهت |
ترجمه: | ای مار مورچه تو را بخورد |
توضیح: | به طعن و تعریض در نکوهش کسی گویند که ضعیف و ناتوان اما به مقابله زورمندان برخیزد |
ضرب المثل: | مار وهی ئهو داگ له بهن سیهوبازگ ترسی |
ترجمه: | مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید می ترسد |
توضیح: | مترادف فارسی: کنایه از احتیاط زیاد کردن است |
ضرب المثل: | مار سهد ههلهههله بکهی دهس ئاخر راس وه کوناو چوو |
ترجمه: | مار اگر صد پیچ هم در حرکت داشته باشد در نهایت راست به سوراخ می رود |
توضیح: | نظیر: مار راست نشود به سوراخ نمی رود |
ضرب المثل: | مار خوهشی له پینه نات پینه له دهر کونای مار سونز کرد |
ترجمه: | مار خوشش از پونه نمی آید. پونه جلوی خانهی مار می رویید |
توضیح: | روبهرو شدن با کسی که از او نفرت داشته باشند |
ضرب المثل: | نیشانهی ئاو سهوزیه |
ترجمه: | نشانهی آب سبزی است |
توضیح: | امور نیک را به قرائن می توان یافت |
ضرب المثل: | نیشتن ئاسانه، ئهلسان گرانه |
ترجمه: | نشستن آسان است، بلند شدن مشکل |
توضیح: | کنایه از عاقبت نگری است |
ضرب المثل: | نهیزه جایهو بکه ئیگل بدزهی |
ترجمه: | جای پنهان کرده نیزه را پیدا و کن، بعد آن را بدزد |
توضیح: | ابتدا مقدمات و لوازم کار پیش بینی کن، سپس اقدام کن |
ضرب المثل: | نه نووره رهنگ زهردم، کشک ژیر بهردم |
ترجمه: | به رنگ زردم نگاه نکن، هزارپای زیر سنگ هستم |
توضیح: | نظیر: آب زیر کاه و آتش زیر خاکستر |
ضرب المثل: | نهوشم روت سییه م خوهم زخال فرووشم |
ترجمه: | به من نگو رویت سیاه، من خودم زغال فروشم |
توضیح: | یعنی به عیب خود واقف هستم نیاز به یادآوری نیست |
بزرگترین رقص (هەڵپەرکی) گروهی دنیا در اربیل (کوردستان) با حضور دست اندرکاران کتاب رکورد های
گینس!
کتاوی گینس لە هەولێر را گەوراترین هەڵپەرکێ لە جه هان!
من کــُـردم ...
چون قبیله و اصالت دارم
دوستی می گفت هر قبیله اصالتی دارد
چه مهاجم یک سرزمین باشد و چه مدافع آن
قبیله من مهاجم نیست و مدافع است
لباس دیگران بر تن نمی کند
که با لباسش به دیگران هویت می بخشد
مو سیقی اش را دیگران می دزدند
تا با ان برای خود اصالتی دست و پا کنند
من کردم . پهلوان شاهنامه ی فردوسی